Introductie

We hebben het in deze hobby van mij over mineralen en gesteenten. Wat is het verband tussen beide? Een gesteente wordt in de volksmond vaak aangeduid als een steen. In de petrologie spreken we van een gesteente (een natuursteen). Het is veelal een mengsel van meerdere mineralen. Zo bestaat bijvoorbeeld het bekende gesteente marmer uit vooral de mineralen kwarts, calciet, granaat en hematiet. De mineralen zelf zijn zelfstandige in de natuur voorkomende chemische verbindingen. Meer uitleg staat in het document in "Wat zijn Mineralen & Gesteenten" en in de hierna volgende rubrieken.

De vorming van gesteenten vindt plaats via geologische processen die in de paragraaf over gesteenten aan de orde komen. De basis hiervoor zijn de geologische activiteiten in de vorm van vulkanen. Ook aardbevingen zijn hieraan verwant. Deze komen in de laatste rubriek aan de orde.

Ik heb zelf een verzameling mineralen en een verzameling gesteenten. Mijn lapidarium (de fysieke verzameling; lapis = steen) bestaat uit 220 gesteentevormende mineralen in diverse vormen (totaal zo'n 600 stukjes) en ruim 70 gesteenten (totaal zo'n 150 stukjes). Mijn verzameling mineralen is bijna compleet (90%), die van de gesteenten is ruim halverwege (58%). Dit is de stand in oktober 2020. Verdere gegevens over mijn verzamelingen staan in de volgende rubrieken. 

Het mag duidelijk zijn, dat de hobby Mineralen & Gesteenten te maken heeft met diverse wetenschappelijke disciplines. Om enkele te noemen: geologie, petrologie, mineralogie, kristallografie en scheikunde. Een overzicht van de wetenschappen met betrekking tot deze hobby is te vinden in document "Wetenschappen rond Mineralen & Gesteenten".

Om wat meer inzicht te krijgen in de materie van mineralen en gesteenten is het zinvol een naslagwerk te hebben waarin begrippen en benamingen worden aangegeven. Dit naslagwerk vind je in het document "Glossarium Mineralen & Gesteenten".

Waar heb ik mijn informatie over mineralen en gesteenten vandaan? Er zijn al erg veel boeken over deze en aanverwante onderwerpen geschreven. Een flink aantal heb ik zelf in mijn bibliotheek. Die heb ik vooral gebruikt. Uiteraard staat ook veel informatie op Wikipedia. Ook daar heb ik dankbaar gebruik van gemaakt. De onderliggende bronnen voor mijn website staan in document "Bronnen Mineralen & Gesteenten".

Rest mij in deze introductie te wijzen op de geweldige geestelijke rijkdom die ik ervaar in deze hobby. De verwondering over de prachtige mineralen en gesteenten. Zichtbaar met het blote oog, maar ook zeker onder de loep en de microscoop. Onder de indruk van zoveel bijzondere aspecten die je tegen komt bij bestudering, determinatie en beschrijving. Je komt als vanzelf tot roemen van de Schepper van deze geweldige natuur. Hier zitten raakvlakken met de rubriek Bijbel & Kerk. Gelet op de historische achtergronden van de mineralen en gesteenten zijn er ook vele raakvlakken met de rubriek Geschiedenis.

6 reacties

  • Goedenavond Henk,

    Bij toeval kwam ik op deze website terecht, ik was met Nederlandse zoektermen op zoek naar speciale kasten om mineralen in op te slaan. Toch erg leuk om te zien hoe deze website is opgezet, en ik heb ook veel bewondering voor de georganiseerde manier waarop de verzameling stenen is bijgehouden.

    Bij het bekijken van de geologische informatie op de site viel mij echter wel iets heel belangrijks op. Er wordt nergens gerept over de snelheid en mate waarmee de geologische processen plaatsvinden, hoe lang het bijvoorbeeld duurt voordat een kristal een bepaalde grootte heeft, of hoe snel verschillende delen van de gesteentekringloop zich voltrekken, zoals subductie en sedimentatie. Hier is uiteraard ontzettend veel informatie over beschikbaar, die ook essentieel is voor het begrijpen van alle geologie die op deze website toch wel helder beschreven wordt. Deze informatie staat ook op exact dezelfde plaatsen als waar blijkbaar naar gerefereerd is voor alle geschreven stukjes, Wikipedia bijvoorbeeld. Daarbij, de vakgebieden die zich bij uitstek richten op geologische ouderdom, zoals petrologie, worden wel expliciet benoemd en beschreven. Dus al met al voelde het heel erg alsof er een tamelijk groot en belangrijk deel mist. Wat is de reden dat dit deel van de wetenschappelijke kennis niet ook is meegenomen?

    Desalniettemin is het natuurlijk helemaal niet relevant wat de ontstaansgeschiedenis van een steen is om die steen te kunnen appreciëren, maar het ontbreken van de "rates and magnitudes" rijmt niet met de ontzettend gedetailleerde beschrijvingen die bij al die mineralen zijn gevoegd, en alle overige achtergrondinformatie die er dan wel uitgebreid staat geschreven. Een beetje als een puzzel van een portret van iemands gezicht waarbij alle stukjes van de ogen en mond ontbreken.

    Desondanks vind ik deze website erg mooi, en inspirerend voor hoe ik mijn eigen verzameling zou kunnen duiden.

    Overigens ben ik als geoloog meer dan bereid vragen te beantwoorden over hoe er in de geologie wordt gezocht naar ouderdommen en hoe die samenhangen met allerlei verschillende processen, en hoe die ouderdommen inzicht geven in hoe die processen met elkaar in verband staan.

    Met vriendelijke groet,

    Beste Zicarlo, dankjewel voor de lovende woorden over mijn website, het onderdeel over de mineralen en gesteenten (M&G). Ik ben een antwoord verschuldigd op jouw vraag "Waarom zo weinig gegevens over snelheid en mate waarin de geologische processen plaatsvinden." Ik heb de processen zelf inderdaad wel beschreven. Het zijn machtige processen die verwondering oproepen en normaliter veel doorlooptijd vragen. Hoeveel temeer verwondering heb ik voor de machtige God die in korte tijd de aarde met daarin de mineralen en gesteenten schiep, met inbegrip van de wijze van procesvorming vanaf dat moment. Dit uitgangspunt is de reden van het missen van gegevens over de snelheid van de processen. Het enorme genieten van de mineralen en gesteenten en hun processen is er, zoals je ook zelf zegt, niet minder om. Ik zou zeggen, juist integendeel. Laat mijn uitgangspunt ook geen inbreuk doen op jouw genieten en bezig zijn met de processen. Hartelijke groet.
  • Beste Henk
    We hebben jouw leerzame " Hobbykast " bekeken en hebben bewondering voor de opzet en de uitwerking.
    Ons compliment. Je kunt er nog wel wat uurtjes aan besteden - veel plezier toegewenst.
    Luuk en Sieny
  • Beste Henk,

    prachtige website! Compliment.
    Interessant in deze is ook het boek van het "factotum" der Nederlandse mineralogie: Bolman en diens boek "Edelstenen in de Bijbel", mogelijk nog antiquarisch te verkrijgen.

    Warme groet,
    André
  • Beste Henk, Prachtige website! En, het ziet er als vanouds degelijk en nauwkeurig uit. We hebben met de gesteenten en mineralen een gezamenlijke hobby. Ik kom graag eens naar je verzameling kijken. Hartelijke groet, Flip