De Babyloniërs zijn Semieten, maar wel gemengd met Chamieten. De Chamiet Nimrod sticht in de begintijd daar zijn koninkrijk (zie kaartje Nimrod). Bovendien wordt Ur (in Zuid-Babylonië) in 2006 v. Chr. veroverd door de Amorieten (ook Chamieten). Dit volk dringt vanuit de Syrische steppe Mesopotamië binnen. De koningen van de eerste dynastie in Babylonië (vanaf 1900 v. Chr.) zijn ook Amorieten. (Zie document "Amorieten".).
De geschiedenis van Babylonië laat zich als volgt indelen:
- Oud-Babylonische Rijk 1900 v. Chr. - 1595 v. Chr.
- Dynastie van de Kassieten 1595 v. Chr. - 1158 v. Chr.
- Midden-Babylonische Rijk 1158 v. Chr. - 729 v. Chr.
- Assyrische Overheersing 729 v. Chr. - 626 v. Chr.
- Nieuw-Babylonische Rijk 625 v. Chr. - 539 v. Chr.
De verovering door de Perzen brengt een einde aan het Babylonische Rijk.
Het Oud-Babylonische Rijk 1900 v. Chr. - 1595 v. Chr.
We zagen reeds in de paragraaf over Soemerië dat rond 2000 v. Chr. de Amorieten vanuit de Syrische steppe Mesopotamië binnendringen. Deze stichten de stad Babylon. De eerste koning van deze stadstaat is de Amoriet Samu-abum (1894 v. Chr. - 1981 v. Chr.).
De eerste koningen houden zich vooral bezig met de opbouw van de stad en de ontwikkeling van het stadsleven. Onder de regering van Hammurabi (1793 v. Chr. - 1750 v. Chr.) wordt die 
ontwikkeling sterk doorgezet. Hammurabi ontwikkelt 282 wetten voor allerlei aspecten van het stadsleven. De beroemde Codex Hammurabi is een stèle waarop de wetten zijn geschreven. De eerste 30 jaar van zijn regering is Hammurabi zo met de ontwikkeling van de stadstaat bezig. Omstreeks 1763 v. Chr. breidt hij het gebied sterk uit naar het Zuiden (Soemerië en Akkad) en naar het Noorden (Assyrië). Bij zijn sterven in 1750 v. Chr. is het Oud-Babylonische rijk het overheersende koninkrijk in Mesopotamië.
Na de dood van Hammurabi breekt er een tijd van verwarring en verval aan. Veroverde gebieden worden weer zelfstandig en er zijn conflicten met buurstaten. In 1595 v. Chr. bezwijkt de stadstaat Babylon onder een invasie van de Hettieten.
Dynastie van de Kassieten 1595 v. Chr. - 1158 v. Chr.
De Hettieten blijven om onbekende redenen niet in Babylonië. Kassieten nemen de kans waar en grijpen naar de macht. De Kassieten kwamen enkele eeuwen eerder vanuit het Zagrosgebergte (aan de kant van Perzië) Mesopotamië binnen. Nu stichten zij de dynastie van de Kassieten in Babylonië. Deze zal gedurende meer dan vier eeuwen stand houden.
De Kassieten zijn een belangrijke speler in de regio en onderhouden goede relaties met Egypte, Elam, Assyrië en de Hettieten. De Kassieten 
brengen steden weer tot bloei, hebben een levendige handel tot in Griekenland en standaardiseren maten en gewichten. Er zijn weliswaar geen spectaculaire vernieuwingen, maar de Kassieten zorgen wel voor een relatief stabiel bestuur in ruim vier eeuwen. Zeker de latere Kassieten zijn kundige bestuurders.
Onder hun bewind komt het land geleidelijk meer tot eenheid. De Kassieten verplaatsen hun hoofdstad naar Dur-Kurigalzu (noordelijk van Babylon). In het Noorden is de machtspositie niet erg groot, zodat hier de sterke concurrent Assyrië kan ontstaan. Omstreeks 1250 v. Chr. valt het dominante Assyrië hen toch aan en zetten een eigen vorst op de troon. Wel nemen daarna de Kassieten het weer over. Uiteindelijk spannen Elam en Assyrië samen en komt er in 1158 v. Chr. een einde aan de dynastie van de Kassieten. De Kassieten verdwijnen later van het wereldtoneel.
Midden-Babylonische Rijk 1158 v. Chr. - 729 v. Chr.
Na de ondergang van de Kassieten wordt Babylonië vooral een speelbal tussen het machtige Assyrië in het Noorden en de oude vijand Elam in het Oosten. Een aantal verschillende dynastieën regeren in Babylonië, dat weliswaar onafhankelijk is, maar geen grootmacht meer.
De eerste anderhalve eeuw is roemrijk te noemen, met het hoogtepunt tijdens het koningschap van Nebukadnessar I (1128 v. Chr. -1106 v. Chr.). Hij verkrijgt onafhankelijkheid van Assyrië en weet de invloed van Elam terug te dringen. Hij verovert enkele steden en gebieden. Vanaf ongeveer 1000 v. Chr. boet Midden-Babylonië weer aan belang in. Er is intern veel chaos en achteruitgang. In deze periode dringen meer en meer Aramese stammen vanuit de Syrische woestijn Mesopotamië binnen. Onder hen ook het volk van de Chaldeeën. Dezen vestigen zich uiteindelijk in het diepe Zuiden van Babylonië (Chaldea), integreren daar in de bevolking en zullen de plaatselijke politiek gaan beheersen. De periode van neergang eindigt als Babylonië ten slotte in 729 v. Chr. door Assyrië wordt veroverd.
Assyrische Overheersing 729 v. Chr. - 626 v. Chr.
Babylonië wordt onder Tiglat-Pileser III ingelijfd in het zich uitbreidende Nieuw-Assyrische Rijk. Tiglat-Pileser laat zich kronen tot koning van Babylon. De geschiedenis van Assyrië staat beschreven in de paragraaf over Assyrië hier voor.
In deze tijd van overheersing door Assyrië zitten verder alleen Sargon II, Sanherib en Esarhaddon zelf op de troon van Babylonië. Veelal worden Assyrische, Elamitische of Babylonische onderkoningen aangesteld. Onder Sanherib wordt Babylon verwoest omdat Elam en Babylon samen tegen hem in opstand komen. Het is ook onder hem dat zijn leger bij het beleg van Jeruzalem door God wordt vernietigd en hij zich moet terugtrekken. Onder Esarhaddon wordt Babylon herbouwd.
In Babylonië zelf krijgen de Chaldeeën steeds meer invloed. In 626 v. Chr. komt Nabopolassar, een Chaldeeuwse generaal, in opstand tegen het Assyrische Rijk. Dit is direct na de dood van de laatste echt machtige Assyrische koning Assurbanipal. Nabopolassar zal de eerste koning van het Nieuw-Babylonische Rijk worden.
Nieuw-Babylonische Rijk 625 v.Chr. - 539 v Chr.
Na de dood van Kandalanu, de laatste koning in de Assyrische Periode, was de toestand in Babylonië verward, maar na een "jaar zonder koning" lukte het de Chaldeeër Nabopolassar (625 v. Chr. - 605 v. Chr.) aan de macht te komen. Hij werkt tien jaar aan de hereniging van Babylonië en maakt zich sterk genoeg om Assyrië aan te pakken. In 614 v. Chr. vallen de Meden de stad Asser aan, plunderen haar en richten een slachting aan. De verzwakte Assyriërs kunnen de macht van de Babyloniërs en de Meden, die zich met elkaar verbinden, niet weerstaan. De Assyrische hoofdstad Ninive wordt in 612 v. Chr. belegerd en geplunderd.
Nabopolassar krijgt het gezag over Nineve en hij vernietigt wat rest van het Assyrische rijk. Nabopolassar voert vervolgens van 610 v. Chr. tot 605 v. Chr. oorlog tegen Egypte. Egypte had namelijk de Assyrische bezittingen in de Levant in bezit gekregen en had zich ook onafhankelijk verklaard van de Assyriërs. Nebopolassar wil optrekken tegen Egypte, maar wordt ziek. Kort voor zijn dood behaalt zijn zoon Nebukadnessar een beslissende zege op de Egyptenaren onder Necho II in de Slag bij Karkemish (605 v. Chr.).
Deze zoon volgt hem op als Nebukadnessar II (605 v. Chr. - 562 v. Chr.) Onder zijn regering zal het Nieuw-Babylonische Rijk uitgroeien tot een vervanger van het zo plotseling verdwenen Assyrische rijk. Nebukadnessar onderwerpt Syrië en breidt zijn rijk uit tot aan de grens van Egypte (600 v. Chr.). De verovering van Tyrus verloopt moeizaam. Zelfs een beleg van 13 jaar geeft nog geen resultaat. In een compromis wordt bepaald dat Tyrus schatting gaat betalen.
Een haard van onrust blijft ook de kleine vazalstaat Juda. Als de Judese koning in opstand komt, wordt Jeruzalem belegerd, ingenomen en verwoest. Het koninkrijk Juda wordt opgeheven en omgevormd tot provincie. 
De bevolking wordt zoals gebruikelijk gedeporteerd naar Babylonië. Dit is de ballingschap van Juda in 586 v. Chr. (zie document "Juda en Babylonië"). Ook Daniël en zijn vrienden worden meegevoerd. Zij gaan een bijzondere en belangrijke rol vervullen in Babylonië (zie document "Daniël en Babylonië").
Nebukadnessar herstelt de hoofdstad Babylon in zijn vroegere luister, start met grote bouwwerken, stadsmuren, paleizen en tempels. Hij bouwt ook een paleisburcht, gelegen op een terrasgewijs verlopende, met planten begroeide, heuvel. 
Dit zijn de "Hangende tuinen van Babylon", een van de zeven wereldwonderen van de antieke wereld. De hoofdstad wordt een wereldstad, die op velen een diepe indruk maakt. 
Nebukadnessar II verfraait Babylon ook met de beroemde Isjtarpoort, één van de acht stadspoorten van Babylon. De stad staat synoniem voor weelde, bankwezen en wetenschappelijke kennis. De Chaldeeën blinken uit in de wetenschap van de astronomie. De Grieken en Romeinen zullen zich later baseren op de kennis van deze Babyloniërs. Ook in de internationale handel vervult Babylon een cruciale rol. De stad beheerst karavanserais aan de doorgaande routes en havens tot in de verste uithoeken.Nebukadnessar II sterft in 562 v. Chr.
Zijn zoon en opvolger Evil-Merodach regeert slechts twee jaar (562 v. Chr. - 560 v. Chr.). In zijn eerste regeringsjaar laat hij Jojachin, de koning van Juda, vrij en geeft hem bijzondere voorrechten aan het hof. Evil-Merodach wordt vermoord door zijn zwager Neriglissar, die hem opvolgt als koning van Babylon (560 v. Chr. - 556 v. Chr.). Hij weet het rijk uit te breiden met Cilicië, een strategisch belangrijke landstreek aan de zuidoostkust van Klein-Azië. Hij wordt opgevolgd door zijn nog jonge zoon Labashi-marduk (556 v. Chr.) die slechts twee maanden regeert. Hij wordt bij een samenzwering vermoord. Nabonidus (556 v. Chr. - 539 v. Chr.) volgt hem op. Nabonidus is de zoon van een vorst uit het noordelijke Haran. Nabonidus leidt in 555 en 553 campagnes tegen Cilicië, maar is verder geen praktisch regerend vorst. Hij heeft conflicten met de priesters van Marduk, wat hem niet erg geliefd maakt. Hij is veel afwezig. Gedurende zijn afwezigheid is zijn zoon Belsassar regent.
Tijdens een feestmaal van Belsassar verschijnt er door een schrijvende hand een teken aan de wand. Dit gebeurt als Belsassar het tempelgerei, dat uit Jeruzalem was geroofd, laat aanrukken. Daniel verklaart het teken en interpreteert het geschrevene als de ondergang van het rijk. (zie document "Daniël en Babylonië", laatste gedeelte).
Niet lang daarna wordt Babylonië onder de voet gelopen door Perzië. Al gedurende de laatste jaren van zijn regering moet Nabonidus zijn koninkrijk verdedigen tegen het opdringende Perzië. Nabonidus wordt in 539 v. Chr. beslissend verslagen door Cyrus II van Perzië. Cyrus trekt Babylon binnen, maar hij behandelt Nabonidus met mildheid. Het betekent wel het einde van het Nieuw-Babylonische Rijk.
Uitleiding Babylonië
We hebben in het voorafgaande de geschiedenis van Babylonië als volgt laten zien:
- Oud-Babylonische Rijk 1900 v. Chr. - 1595 v. Chr.
- Dynastie van de Kassieten 1595 v. Chr. - 1158 v. Chr.
- Midden-Babylonische Rijk 1158 v. Chr. - 729 v. Chr.
- Assyrische Overheersing 729 v. Chr. - 626 v. Chr.
- Nieuw-Babylonische Rijk 625 v. Chr. - 539 v. Chr.
De verovering door de Perzen brengt een einde aan het Babylonische Rijk.
Van de Babyloniërs zijn enkele van de oudste geschriften van de mensheid bewaard gebleven, zoals het Atrahasis-epos en het Gilgamesj-epos. Beide geschriften beschrijven de schepping van de mens en de zondvloed.
Om het geheel van de geschiedenis van Babylonië nogmaals te overzien, herhalen we hier het overzicht in de vorm van de tijdlijn. Zie deze tijdlijn. De informatie in deze paragraaf "Babylonië" heb ik samengevat in beeld gebracht in de presentatie "Oude volken Midden-Oosten (2) Babylonië". Daarin staan ook nadere details, tijdlijnen en meer overzichtelijke kaarten.