Koninkrijk (753 - 509 v. Chr.)
Rome is omstreeks 850 v. Chr. een kleine nederzetting op de heuvel Palatijn, één van de zeven heuvels bij de huidige stad Rome, aan de rivier de Tiber. Hier bevindt zich de eerste bruikbare oversteekplaats stroomopwaarts vanaf de kust. De nederzetting is goed verdedigbaar en ligt gunstig aan handelswegen.
Volgens de legende wordt hier door Romulus in 753 v. Chr. de stad Rome gesticht. Romulus zou samen met zijn tweelingbroer Remus als baby te vondeling zijn gelegd, door een wolvin zijn gezoogd en later door een herder zijn gevonden en grootgebracht. Romulus wordt de eerste koning van Rome.
De inwoners (Latijnen) vermengen zich aanvankelijk met de Etrusken. Rome dankt zijn schrift, cultuur en godsdienst voor een groot deel aan de invloed van de Etrusken. Het koninkrijk duurt 250 jaar en kent zeven koningen: Romulus / Numa Pompilius / Tullus Hostilius / Ancus Martius / Lucius Tarquilius Priscus / Servius Tullius / Tarquinius Superbus. De laatste drie zijn Etruskische koningen. Er ontstaat in het dal aan de voet van het Capitool een eenvoudige markt (het Forum Romanum) met later tempels voor de goden en gebouwen voor het publieke leven. 
De eerste tempels voor de goden Vesta, Jupiter en Juno worden omstreeks 700 v. Chr. gebouwd. Priesteressen (Vestaalse Maagden) moeten het heilige vuur in de tempel van Vesta brandend houden. De hogepriester krijgt de titel Pontifex Maximus (hoogste priester; letterlijk "Opperste Bruggenbouwer"). Deze titel krijgen later de koningen die tegelijk hogepriester worden. Veel later krijgen ook de keizers deze titel en uiteindelijk krijgt alleen de paus deze titel, tot op heden. Koning Lucius Tarquinius Priscus bouwt in 600 v. Chr. het Circus Maximus, een groot stadion voor de populaire wagenrennen (in de vallei tussen het Palatijn en de Aventijn). Er is plaats voor 300.000 toeschouwers. In 329 v. Chr. zullen er tribunes bij komen. Koning Servius Tullius bouwt in 565 v. Chr. een muur rond de toenmalige nederzetting Rome. Die is nodig om tegen zich aanvallende buurvolken te beschermen. In Italië ontstaan namelijk diverse zelfstandige stadstaten die elkaars macht betwisten. De Servische Muur ligt rond de zeven heuvels. De laatste koning, Tarquinius Superbus, is een tiran, die uiteindelijk door Lucius Junius Brutus in 509 v.Chr. verdreven wordt. Hierna wordt Rome een republiek, geregeerd door twee consuls. Brutus wordt de eerste consul.
Voor de uitgevoerde bouwprojecten tijdens het Koninkrijk, zie het overzicht.